الکتروموتور چیست و چه کاربردهایی دارد؟
به گزارش وبلاگ شماره 3443، الکتروموتور یا موتور الکتریکی یکی از پرکاربردترین ماشین های الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می نماید.
نحوه کارکرد الکتروموتور بدین صورت است که جریان الکتریکی از سیم پیچ عبور می نماید؛ میدان مغناطیسی در سیم پیچ باعث می گردد که نیرویی، شفت موتور را به چرخش در آورد. انواع مختلفی از الکتروموتور وجود دارند که تمامی آنها طبق همین اصول کار می نمایند. برای آنکه بتوانید از این وسیله کاربردی بهره ببرید، باید با انواع آن آشنا شوید.
انواع الکتروموتور بر اساس ولتاژ ورودی
همانطور که اشاره نمودیم، الکتروموتورها انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می نمایند؛ بدین ترتیب باید انرژی مکانیکی مورداحتیاج خود را از یک منبع انرژی دریافت نمایند. از این جهت می توان الکتروموتور را به دو دسته کلی تقسیم کرد: الکتروموتورهای جریان متناوب (AC) و الکتروموتور جریان مستقیم (DC). تفاوت اصلی این دو نوع الکتروموتور، در ارتباط میان سیم پیچ ها است که هر یک با کمی تفاوت، انرژی مکانیکی فراوری می نمایند. هر یک از این دو نوع در کنار کارکرد متفاوت، شامل مدل های بسیار متنوعی هم می شوند.
-
الکتروموتورهای جریان متناوب AC
الکتروموتورهای جریان متناوب دارای یک استاتور و یک سیم پیچ هستند و همانطور که از نامشان پیداست، با جریان متناوب کار می نمایند. بعلاوه در دو نوع موتور تک فاز (برای توان پایین) و موتور سه فاز (برای توان بالا) وجود دارند.
الکتروموتور جریان متناوب شامل دو مدل سنکرون و آسنکرون یا القایی می گردد. موتورهای سنکرون بدون لغزش هستند و سرعت روتور و سرعت میدان مغناطیسی در آنها برابر است. در مقابل، در موتورهای القایی، سرعت میدان مغناطیسی استاتور بیشتر است و به همین جهت اندکی لغزش در آن مشاهده می گردد. از مدل های دیگر می توان به الکتروموتورهای ضدانفجار هم اشاره نمود.
-
الکتروموتورهای جریان مستقیم DC
الکتروموتور جریان مستقیم، کاربردهای بسیار گسترده ای دارد و همین موضوع باعث شده تا محبوبیت بیشتری هم داشته باشد. این نوع الکتروموتور با جریان برق مستقیم کار می نماید. الکتروموتور جریان مستقیم، پس از دریافت انرژی الکتریکی، یک میدان مغناطیسی در استاتور موتور ایجاد می نماید. روی روتور این نوع الکتروموتور، آهنربایی وجود دارد که میدان مغناطیسی ایجاد شده، باعث دفع و جذب آن شده و در نهایت باعث به حرکت درآمدن آن می گردد.
از مهم ترین دلایل محبوبیت الکتروموتور می توان به امکان کنترل سرعت به صورت دقیق اشاره نمود. بعلاوه نصب آنها بسیار ساده بوده و نگهداری از آنان نیز راحت است. به واسطه همین ویژگی ها، الکتروموتورهای جریان مستقیم کاربرد ویژه ای در لوازم خانگی، وسایل نقلیه و ماشین آلات پیدا نموده اند؛ زیرا راه اندازی و توقف این دستگاه ها، با سرعت بسیار بالایی انجام می گردد.
الکتروموتور DC شامل موتورهای شنت، موتور با تحریک جداگانه یا مستقل، موتور سری، موتور DC مغناطیس دائمی و موتور کمپوند می گردد. هر یک از این مدل ها به علت اتصال خاص میان سیم پیچ و آرمیچر (با نوع اتصال موازی، سری، ترکیبی)، با یکدیگر تفاوت دارند.
کاربردهای الکتروموتور
هر یک از مدل های الکتروموتور با توجه به مقدار قدرتی که دارند، در امور مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. بعضی از رایج ترین کاربردهای انواع الکتروموتور به توضیح زیر است:
صنایع هوا فضایی
الکتروموتورها به عنوان قطعه اصلی در دستگاه های همانند پره های هلیکوپتر و موتورهای جت استفاده می شوند.
لوازم خانگی
تعداد زیادی از وسایل و لوازم خانگی، با نیروی مکانیکی کار می نمایند. لباسشویی، همزن برقی، انواع مخلوط کن و غذاساز، آسیاب، پمپ آب، تهویه و فن و حتی پنکه ها نیز از جمله مواردی هستند که کارکرد اصلی آنها از طریق نیروی مکانیکی صورت می گیرد. بدیهی است که در فراوری هر یک از این لوازم و لوازم مشابه، می توان از انواع الکتروموتور یاری گرفت.
خودروها و ماشین آلات صنعتی
شاید در یک نگاه کلی به نظر برسد که ماشین آلات و خودروها، سوخت مصرفی خود را به انرژی مکانیکی تبدیل می نمایند. این طرز فکر تا حدودی درست است؛ اما در میانه راه تبدیل سوخت به انرژی مکانیکی، الکتریسیته نیز نقشی غیر قابل انکار دارد. بدین ترتیب در فراوری بسیاری از ماشین آلات و خودروها نیز باید از الکتروموتور استفاده کرد.
خودروهای برقی نیز از جمله مهم ترین لوازمی هستند که برای کار کردن به الکتروموتور احتیاج دارند. بعلاوه در کنار این مورد، می توان به بعضی دوچرخه و اسکوترها نیز اشاره نمود. به همین ترتیب ماشین های اسباب بازی برقی نیز از الکتروموتور استفاده می نمایند.
صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی
الکتروموتورها به عنوان قطعه اصلی در دستگاه های بالابری و چرخشی استفاده می شوند.
ابزار کار برقی
بسیاری از ابزارهای فنی، برای کار کردن به انرژی الکتریکی احتیاج دارند. ابزارهایی مانند مته، اره برقی و ابزارهای برقی دینام از دیگر لوازمی هستند که عملکرد آنها از طریق الکتروموتور است.
صنایع غذایی
الکتروموتورها به عنوان قطعه اصلی در دستگاه های مختلفی مانند مخلوط کن ها ، آسیاب ها و دستگاه های خمیر زنی استفاده می شوند.
نحوه نگهداری از الکتروموتور
اولین و مهم ترین نکته ای که در مورد نگهداری از الکتروموتور وجود دارد، قرار دادن آن در محیطی بدون رطوبت است. رطوبت بالا می تواند به قطعات مختلف دستگاه آسیب برساند و در عملکرد آن اختلال ایجاد کند. بعلاوه دقت کنید که کار کردن الکتروموتور در شرایطی که رطوبت هوا بالاست، صحیح نخواهد بود.
در واقع باید اینگونه گفت که علاوه بر نگهداری درست از الکتروموتور، این وسایل در زمان استفاده نیز باید در رطوبت مناسبی قرار داشته باشد. پس از آن نیز باید دقت کنید که گردوخاک و آلودگی هم می توانند تأثیری مشابه رطوبت را بر الکتروموتور بگذارند؛ البته با این تفاوت که حذف آلودگی و گردوخاک و استفاده مجدد از الکتروموتور امکان پذیر است.
روان کاری موتور پیش از استفاده نیز نقش بسزایی در کارکرد صحیح و افزایش طول عمر آن دارد. داغ شدن زیاد و تجربه دمای بالا، ممکن است باعث اختلال در کارکرد موتور گردد. به همین جهت بهتر است زمانی که دمای موتور افزایش پیدا کرد، از خنک نماینده مناسب بهره ببرید.
بعلاوه توصیه می گردد که در فواصل زمانی منظم (وابسته به مقدار کارکرد موتور) اقدام به آنالیز قطعات آن نمایید تا در صورت بروز مشکل، بتوانید هر چه سریع تر الکتروموتور را تعمیر نمایید.
خرید الکتروموتور
الکتروموتور امروزه تبدیل به بخشی جدانشدنی از لوازم مهم در زندگی انسان شده است. به گونه ای که اگر این وسیله نبود، بسیار از لوازمی که به صورت روزمره از آنها استفاده می کنیم نیز وجود نداشتند. همانطور که آنالیز کردیم، این وسیله در صنایع مختلفی کاربرد دارد و در هر زمینه نیز نوع خاصی از آن مورد استفاده قرار می گیرد. چنانچه قصد خرید الکتروموتور را دارید، بهتر است به خوبی با انواع آن آشنا شوید تا برترین مدل آن را تهیه نمایید.
صنعت پلاس یکی از باتجربه ترین و معتبرترین شرکت های ایران در زمینه انواع الکتروموتور، پمپ های صنعتی تخصصی و گیربکس های صنعتی است که با ارائه مشاوره تخصصی و رایگان، می تواند در انتخاب محصول مناسب، به شما یاری فراوانی کند. برای آشنایی بیشتر با موتورهای الکتریکی می توانید به https://sanatplus.com/ مراجعه نمایید و اطلاعات تکمیلی را مشاهده کنید.
منبع: همشهری آنلاین