ماشین های پای پرواز
به گزارش وبلاگ شماره 3443، حتی اگر یک بار به عنوان مسافر به فرودگاه رفته باشید، حتما انواع خودروهای فرودگاهی را دیده اید. معروف ترین شان همان اتوبوس حمل مسافر از ترمینال پروازهای خروجی به هواپیما و برعکس است البته گاهی از لوله های خرطومی یا تلسکوپی بین درِ خروجی سالن و هواپیما نیز استفاده می گردد.
حتی شاید خودروهای متنوعی که مشغول حمل بار از هواپیما به ترمینال یا برعکس هستند را دیده باشید و احتمالا کمتر به جزئیات آنها دقت نموده اید. امروز در صفحه ماشین با خودروهایی آشنا می شوید که بیشتر در ایرساید فرودگاه کار می نمایند و حتی اگر مسافر دائمی پروازها هم باشید، بعید است خیلی برای تان جلب توجه نموده باشند.
دستگاه ها و خودروهایی که در سایه کار می نمایند، اما وجودشان برای هر پرواز و فرودگاهی لازم و حیاتی است. می پرسید ایرساید چیست؟ به طرز عجیبی ادبیات حاکم بر فضای فرودگاه ها متأثر از زبان انگلیسی است.
برای آشنایی بیشتر با این اصطلاحات و همین طور خودروهای فرودگاهی با مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام خمینی گفت وگو نموده ایم.
محمدرضا سیف با اشاره به این که محیط هر فرودگاه به دو قسمت ایرساید (Airside) و لند ساید (Landside) تقسیم می شود، شرح می دهد: به قسمت های خارج از محیط باند فرودگاه و جلوی ترمینال و خود ترمینال و به طور عام خارج از منطقه ای که عملیات حمل ونقل مسافر، بار و عملیات پرواز انجام می شود لندساید و به محلی که هواپیما پارک می شود، تعمیرات آنجا انجام می شود و حمل ونقل مسافر و بار یا به طور عام عملیات پرواز و جابه جایی انجام می گیرد، ایرساید می گویند. در ادامه با ویژگی ماشین هایی آشنا می شوید که در منطقه ایرساید فرودگاه ها کار می نمایند.
واحد تهویه هوا (Air Condition Unit)
دستگاهی است که کار تهویه هوای هواپیما، زمانی که روی زمین واقع شده است را انجام می دهد. این دستگاه با اتصال به هواپیما، باعث خنک یا گرم شدن هوای داخل کابین می شود. این خودرو عمدتا با یک خودروی یدک کش حمل می شود.
واحد قدرت زمینی یا جی پی یو (Ground Power Unit)
دستگاهی است متصل به یک خودرو و هنگامی که خلبان هواپیما را خاموش می نماید، برای تامین برق مورد احتیاج روشنایی داخل کابین یا قسمت های مختلف هواپیما از آن استفاده می نمایند.
کامیون بالابر بلند کمیسر (Commissary High Lift Truck)
کامیون هایی که غذا و کترینگ را در آن قرار می دهند. پشت این کامیون ها جک دارد و هنگامی که کنار هواپیما قرار می گیرد. محفظه پشت کامیون بالا آمده و مماس با در هواپیما می شود. سپس در آن باز شده و غذا و کترینگ تحویل هواپیما می شود.
کامیون سرویس بهداشتی (Lavatory Service Truck)
خودروی تخلیه فاضلاب هواپیماست. این خودرو مانند تانکرهای تخلیه فاضلاب است؛ لوله ای دارد که به محل تخلیه فاضلاب هواپیما متصل می شود و فاضلاب هواپیما را تخلیه می نماید.
خودروی پوش تراک یا توبارلس (Push Truck / Towbarless)
بعضی مواقع هواپیما در موقعیتی قرار گرفته که امکان روشن کردن موتور و گردش هواپیما وجود ندارد در این مواقع از خودروی پوش تراک استفاده می شود که آن را به جلو یا عقب می برد. مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام در این رابطه می گوید: بعضی وقت ها شما به عنوان مسافر در هواپیما نشسته اید و احساس می کنید هواپیما عقب عقب می رود، در واقع این هواپیما نیست که دنده عقب می رود. بلکه خودروی پوش تراک با اهرمی که به چرخ جلوی هواپیما متصل می شود، در حال جابه جا کردن هواپیماست.
خودروی پله مسافر پهن پیکر / باریک پیکر (Passenger Step Narrow Body / Wide Body)
پله هایی که به بدنه هواپیما برای ورود یا خروج مسافر متصل می شود نیز معمولا روی ماشینی سوار است. خلبان سیف در این مورد می گوید: هواپیماها به دو دسته پهن پیکر و باریک پیکر تقسیم می شوند. هواپیماهای باریک پیکر هواپیماهایی با رده متوسط مانند بوئینگ 737 و هواپیماهای پهن پیکر هواپیماهایی با رده عظیم مانند هواپیمای 747 دوطبقه هستند. مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام خمینی با اشاره به این موضوع که پله هایی که به هواپیما متصل می شوند نیز دو نوع هستند؛ پله هایی که سوار بر یک خودرو هستند و دارای جک برای بالا و پایین شدن هستند یا پله های ثابتی که با یک خودرو کشیده می شوند و به بدنه هواپیما می چسبند، اضافه می نماید: معمولا در فرودگاه های بین المللی از پله هایی استفاده می شود که سوار بر یک خودرو هستند و از طریق جک بالا و پایین می شوند. دلیلش هم ایمنی هواپیماست، زیرا این پله ها را فرد راهنمایی نماینده ای که راهنمایی جک را به عهده دارد بالا و پایین می برد و باعث صدمه کمتری به بدنه هواپیما می شود.
واحد استارت هواپیما (Air Starter Unit)
دستگاه تسهیل نماینده استارت هواپیما را ایراستارتر یونیت می گویند. با توجه به این که خود هواپیما قاعدتا باید دارای استارت باشد، از خلبان سیف در خصوص زمان و نحوه به کارگیری از ایراستارتر یونیت پرسیدیم که این گونه پاسخ داد: اگر بخواهیم از پاوریونیت هواپیما (APU) استفاده کنیم به موتور فشار وارد می شود و این دستگاه تسهیل نماینده استارت هواپیماست که برق کافی را به آن می رساند. مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام خمینی با اشاره به این که استفاده از ایراستارتر یونیت براساس درخواست خلبان پرواز یا نیروهای فنی مرتبط با آن پرواز انجام می شود، نیز اضافه نمود: استفاده از ایر استارتر با لحاظ کردن عواملی مانند رطوبت هوا، فشار هوا، دمای هوا و شرایط پرواز قبلی هواپیما انجام می شود.
ماشین نقاله (Conveyor Belt Self)
هواپیما دارای قسمتی به نام بَگیج است که محفظه نگهداری بار آنجا واقع شده است. این محفظه ها بسته به نوع و اندازه هواپیما ممکن است به تعداد دو، چهار یا شش عدد باشد. کانویر بلت سلف، نقاله یا کمربندی است که روی خودرویی سوار شده و ارتفاع آن قابل تنظیم است. زمانی که این خودرو کنار هواپیما قرار می گیرد، انتهای نقاله آن بالا آمده و مماس با درِ محفظه نگهداری بار می شود. سپس بار روی نقاله قرار گرفته و به پایین راهنمایی می شود و در پایین نقاله نیروهای هندلینگ بار مسافر یا بار مورد تحویل در شهر مقصد را تحویل می گیرند.
خودروهای امداد و اطفای حریق (Rescue and Fire Fighting)
خودروهای اطفای حریق، همان خودروهای آتش نشانی است که البته با خودروهای آتش نشانی شهری تفاوت زیادی دارد. این خودروها قدرت بالای پرتاب آب و مواد خاموش نماینده آتش را دارند و زمانی که سانحه ای ایجاد شود یا موقعیت اضطراری توسط برج مراقبت یا ایمنی زمینی فرودگاه به آتش نشانی مستقر در فرودگاه اعلام شود، در باند پرواز حاضر می شوند.
واحد برج ضدیخ (Deicing / Anti-icing Tower Unit)
خودروهایی است که در زمستان و هنگامی که هوا سرد است، برای پاشیدن ضدیخ روی بدنه هواپیما از آن استفاده می شود. این خودروها دارای اتاقکی مانند کابین هستند و شخصی که در آن قرار می گیرد مسلط به بدنه هواپیماست تا برای ریختن مایع یخ زدا روی هواپیما تسلط کافی داشته باشد.
اتوبوس مسافران فرودگاه (Ramp Bus)
اتوبوس های حمل مسافر در هر فرودگاهی وجود دارد. خلبان سیف در این مورد شرح می دهد: بعضی از مواقع برای جابه جایی مسافر از ترمینال به هواپیما از جت وی یا پل تلسکوپی استفاده می شود که این به موقعیت پارک هواپیما و موجود بودن جت وی در فرودگاه بستگی دارد. اما در باقی مواقع که محل پارک هواپیما دورتر از ترمینال یا محل وجود پل تلسکوپی باشد یا جت وی در فرودگاه موجود نباشد، مسافران با اتوبوس جابه جا می شوند.
از مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام خمینی پرسیدیم چرا بعضی مواقع با وجود نزدیکی هواپیما به ترمینال بازهم از اتوبوس استفاده می شود در حالی که مسافر با دو سه دقیقه پیاده روی می تواند به هواپیما برسد که او در پاسخ گفت: این یک بحث امنیتی است و قانون می گوید به خاطر مسائل امنیتی به هیچ عنوان نباید مسافر از ترمینال تا هواپیما با پای پیاده برود. او اضافه می نماید اتوبوس یا هر خودرویی در فرودگاه جهت مشخص شده ای برای ورود به ایرساید دارد و حق این را ندارد که جهت خود را کوتاه تر کند.
مرا دنبال کنید (Follow Me)
مرا دنبال کنید، خودرویی است که هواپیما را به محل پارک خودش راهنمایی می نماید. سیف در خصوص خودروی فالو می شرح می دهد: در هر فرودگاهی محل هایی به نام پارک پوزیشن وجود دارد که محل پارک هواپیماست. وقتی هواپیما فرود می آید به دلیل شرایط جوی یا این که ممکن است خلبان اطلاعات کافی از آن فرودگاه نداشته باشد، خودرویی به نام مرا دنبال کنید یا فالو می جلوی هواپیما قرار می گیرد و هواپیما را به محل پارک خودش راهنمایی می نماید. به شخصی که راهنمایی این خودرو را به عهده دارد، مارشالر می گویند.
کامیون برف خور (Snow Blower Truck)
هنگامی که حجم برف در سطوح پروازی کم باشد، از این خودرو استفاده می شود که برف را جذب خود نموده و به اصطلاح آن را می خورد تا سطوح پاک شود.
کامیون رفتگر (Sweeper Truck)
خودروی جارونماینده سطوح پروازی است. از این خودرو برای جارو کردن و زدودن زباله هایی که باد به سطوح پروازی منتقل می نماید، استفاده می نمایند.
البته ده ها خودروی دیگر نیز کار هندلینگ در فرودگاه را انجام می دهند که بسته به درجه بندی فرودگاه ها تعداد و نوع آنها متغیر است. خلبان سیف در سرانجام یادآور می شود که هر فرودگاهی براساس بین المللی بودن یا نبودن، تعداد پروازها و همچنین مدل هواپیماهایی که در آن نشست و برخاست می نمایند، به درجه بندی های مختلفی قسمت می شوند. تعداد خودروهایی که در هر فرودگاه باید به کار گرفته شود، براساس این درجه بندی در کتاب قوانین و مقررات فرودگاهی مشخص شده است.
مهدی یکه سادات / دانش / روزنامه وبلاگ شماره 3443
منبع: جام جم آنلاین