طرز تهیه آش دنگو خوشمزه به سبک بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد
به گزارش وبلاگ شماره 3443، آش دنگو از جمله آش های مشهور برای درمان سرماخوردگی در فصول سرد سال است. اصالت آش دنگو به چهارمحال و بختیاری می رسد و در بعضی شهرهای دیگی مثل یاسوج و ایلام هم با دستور مشابهی پخته می گردد. در دستور پخت آش دنگو از یک سبزی یا گیاه خودرو در دامنه های زاگرس استفاده می گردد که لیزک نام دارد. در این مقاله از در به طرز تهیه آش دنگو و فوت و فن های پخت آش دنگو در شهرهای مختلف می پردازیم.
طرز تهیه آش دنگو بختیاری
زمان آماده سازی مواد: 15 دقیقه
زمان مورد احتیاج برای پخت آش دنگو: 2 ساعت
مواد لازم برای تهیه آش دنگو بختیاری
گندم پوست کنده: 1/2 لیوان دسته دار فرانسوی
نخود: 1/2 لیوان دسته دار فرانسوی
عدس: 1/4 لیوان دسته دار فرانسوی
ماش: 1/2 لیوان دسته دار فرانسوی
لوبیا چیتی: 1/2 لیوان دسته دار فرانسوی
لیزک: 1 لیوان دسته دار فرانسوی
تره کوهی: 1 لیوان دسته دار فرانسوی
پیاز: 2 عدد
نمک، فلفل سیاه و زردچوبه: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه آش دنگو
برای طرز تهیه آش دنگو به روش شهرهای غربی کشور، باید حبوبات را خیسانده و آماده کنید. سپس آنها را به ترتیب بپزید. بعد سبزی ها را با پیاز و ادویه جات تفت دهید و به آش اضافه کنید. وقتی آش دنگو جا افتاد، آن را با ، کشک و ، به دلخواه تزیین و آن را سرو کنید. برای مشاهده و آموزش جزییات تهیه آش دنگو خوشمزه و مقوی برای سرماخوردگی، مراحل زیر را دنبال کنید.
مرحله اول: حبوبات آش دنگو را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه آش دنگو یاسوج یا آش دنگو بختیاری، حبوبات را از یک روز یا حداقل 8 ساعت قبل، بعد از تمیز کردن و شستن، به صورت جداگانه، در میزانی آب بخیسانید. تا زمان پخت آش نیز، چند بار آب روی حبوبات و گندم را عوض کنید و دور بریزید.
مرحله دوم: حبوبات آش دنگو را بپزید
در یک قابلمه با سایز مناسب، گندم آبکش شده را بریزید و به آن به میزان کافی، آب اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت قرار دهید و شعله را روی حالت میانه رو به بالا تنظیم کنید تا آب آغاز به جوشیدن کند. سپس شعله را کم کنید و درب قابلمه را بگذارید تا گندم آغاز به پختن کند.
(اگر گندم در دسترس نداشتید، می توانید از بلغور گندم بهره ببرید. فقط در این صورت، بلغور را در 20 دقیقه انتها پخت به مواد آش بیفزایید. چون بلغور زود می پزد و به ته قابلمه می چسبد.)
مرحله سوم: بقیه حبوبات را اضافه کنید
بعد از گذشت حدود 30 دقیقه، وقتی گندم ها کمی نرم شدند، نخودها را آبکش کنید و به گندم بیفزایید. 10 دقیقه بعد، لوبیا چیتی، ماش و عدس را هم آبکش نموده و به قابلمه اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید و صبر کنید تا همه حبوبات نیم پز شوند. (از آن جایی که حبوبات به زمان زیادی برای پخت احتیاج دارند، می توانید از زودپز برای پختن آنها بهره ببرید تا سریع تر بپزند.)
مرحله چهارم: سبزیجات را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه آش دنگو، پیازها را پوست بگیرید و به صورت خلالی نازک یا نگینی ریز خرد کنید. در یک تابه کمی روغن بریزید و پیازها را در آن تفت دهید تا سبک و طلایی گردد. (می توانید چند حبه سیر را هم پوره کنید و در آخر با پیاز تفت دهید). سپس تره کوهی و لیزک را که از قبل شسته و خشک شده اند، به صورت ساطوری خرد کنید و در پیاز به همراه زردچوبه و فلفل سیاه تفت دهید. 2 تا 3 دقیقه کافی است.
مرحله پنجم: مواد را با هم مخلوط کنید و بپزید
بعد از اینکه حبوبات به زمان نرم شدنشان نزدیک شدند، تره و لیزک را به قابلمه آش اضافه کنید. حرارت را کم نموده و صبر کنید تا آب اضافی آش تبخیر شده و آش غلیظ گردد. در 5 دقیقه انتهای، آش را بچشید و نمک یا در صورت لزوم ادویه یا چاشنی دلخواه (آبلیمو، کشک، یا، بسته به سلیقه خود) به آش بیفزایید. وقتی آش دنگو پخت، آن را تزیین و سرو کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش دندونی در شهرهای مختلف
فوت و فن های طرز تهیه آش دنگو در شهرهای غربی کشور
*برای تهیه آش دنگو، از آن جایی که در طرز تهیه آن از حبوبات و غلات مختلف استفاده می گردد، حتما از حداقل 6 تا 8 ساعت قبل، حبوبات را در آب بخیسانید. تا وقتی که بخواهید از حبوبات در غذا بهره ببرید، آبی که حبوبات را در آن خیس نموده اید، چند بار عوض کنید تا نفخ آنها گرفته شده و کمی نرم تر شوند.
*از آن جایی که جوانه زدن حبوبات تا حدودی ترکیبات پیچیده فیبری در حبوبات را که باعث ایجاد نفخ می شوند، کاهش می دهد، افرادی که با خوردن حبوبات، دچار نفخ و دل پیچه می شوند، می توانند از انواع جوانه زده آن استفاده نمایند. با استفاده از حبوبات جوانه زده علاوه بر پیشگیری از و ناراحتی های گوارشی، میزان دسترسی به مواد مغذی چندین برابر خواهد شد.
*احتیاجی به خیساندن عدس نیست و زمان پخت آن هم کمتر است.
*بهتر است میزان گندم را در آش دنگو را بیشتر از دیگر حبوبات در نظر بگیرید.
*در صورتی که در طرز تهیه آش دنگو از گوشت استفاده نمی کنید، برای بالاتر بردن مواد مغذی و مقوی تر شدن این آش، می توانید از یا هم در آن بهره ببرید.
*در طرز تهیه آش دنگو ایلام، از ذرت به جای گوشت استفاده می گردد.
*می توانید به جای لیزک و تره کوهی تازه، از انواع خشک شده آن بهره ببرید. در همان حال هم بهتر است ابتدا سبزی های خشک را بخیسانید و آبکش کنید. سپس کمی در روغن تفت دهید و بعد به آش دنگو اضافه کنید.
*اگر در طرز تهیه آش دنگو، گوشت گوسفندی به کار می برید، بهتر است از قسمت های بدون چربی آن در آش بهره ببرید. برترین کار این است که گوشت را جداگانه با پیاز و ادویه جات بپزید و بعد از پختن و نرم شدن، آنها را ریش ریش نموده و به آش اضافه کنید تا بافت آش یکدست و غلیظ گردد.
*باقلا دنگو نیز نوع دیگری از آش دنگو است. در طرز تهیه باقلا دنگو، از باقالی یا باقلا خشک یا تازه در آن استفاده می گردد. اگر باقلا خشک بود، باید آن را از قبل مثل دیگر حبوبات خیس نموده و بعد به آش اضافه کنید.
*آش دنگو یک آش یا غذای مناسب برای است و پختن آن در فصل پاییز و زمستان بسیار متداول است.
*در شهرهای جنوب کشور، معمولا آش دنگو کمی تند و با فلفل قرمز بیشتر درست می گردد ولی اگر برای درمان سرماخوردگی از آن استفاده می کنید، بهتر است فلفل سیاه در آن بریزید تا تندی ملایمی داشته باشد و گلو را تحریک نکند.
*به خاطر استفاده از گندم و حبوبات این آش، یک غذای عالی برای تامین فیبر بدن است و می توانید از آن به عنوان یک شام سبک یا پیش غذا برای ناهار بهره ببرید یا در ماه رمضان به عنوان افطاری، آن را بپزید و سرو کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش دوغ اردبیل
سوالات متداول
دنگو چیست؟
دنگو در اصل نام یک نوع آش معروف در استان کهکیلویه و بویراحمد، چهار محال و بختیاری و ایلام است که مواد اصلی این غذا یا پیش غذا شامل ترکیب حبوبات و یک سبزی محلی به نام لیزک می گردد.
این سبزی خودرو در دامنه های زاگرس و بعضی کوه های گرمسیری می روید و به آن، بن سرخ یا بن سور هم گفته می گردد. در استان خوزستان از این آش به عنوان آش دندان یاد می گردد و بعد از درآوردن اولین دندان کودک پخته می گردد.
آش دنگو مال کجاست؟
آش دنگو در شهرهای غرب و جنوب غربی کشور به عنوان یک آش بدون گوشت و مخصوص گیاهخواران به ویژه برای سرماخوردگی تهیه می گردد. البته استفاده از گوشت در آن منعی ندارد ولی متداول هم نیست. آش دنگو بختیاری، آش دنگو یاسوج و آش دنگو ایلام با دستور تهیه و مواد مشابهی پخته می شوند.
منبع: افق کوروش