پله برقی و دانستنی های آن
به گزارش وبلاگ شماره 3443، پله برقی نمونه ای از پر ظرفیت ترین دستگاه ها در میان نمونه های مشابه است که از آن به منظور جا به جایی افراد استفاده می گردد. در ساختار این دستگاه از یک نقاله استفاده شده و به شکل زنجیره ای پیوسته در حال گردش می باشد. از این وسیله در مکان های پر رفت و آمد مانند ایستگاه های قطار شهری، فرودگاه، مجتمع های تجاری و به طور کلی مکان های پر ازدحام استفاده می گردد. در ادامه این مطلب از ما تصمیم داریم به بیان نکات تکمیلی در این زمینه بپردازیم. با ما همراه باشید.
انواع پله برقی
پله برقی از جمله دستگاه هایی می باشد که امکان انتقال آن به نقطه ای دیگر پس از نصب وجود ندارد. از این رو انتخاب نوع مناسب آن از جمله مواردی است که در ابتدای امر باید به آن توجه گردد. انتخاب این دستگاه باید با توجه به نوع کاربری و محل نصب آن صورت پذیرد.
انواع پله برقی بر اساس محل نصب
- محیط داخلی
- محیط بیرونی
- محیط نیمه سرپوشیده
انواع پله برقی بر اساس کاربرد
این دستگاه بر اساس نوع کاربرد به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:
- پله برقی های تجاری
- پله برقی های نیمه تجاری
- پله برقی های غیر تجاری
در ادامه به بیان توضیحات بیش تر در خصوص هر یک می پردازیم.
پله برقی های تجاری (commercial escalators)
این نمونه دستگاه همان طور که از نامش پیداست، در فروشگاه های چند طبقه، مراکز تجاری و هتل ها مورد استفاده قرار می گیرد. از این دستگاه در مکان هایی که مجموع ساعات کاری آن ها کم تر از 12 ساعت در روز بوده و جمعیت حاضر در آن به صورت یکنواخت از پله برقی استفاده می نمایند و ازدحام جمعیت بر روی پله برقی وجود ندارد، استفاده می گردد.
ارتفاع این مدل دستگاه معمولا کم تر از 6 متر می باشد و از پله هایی با زاویه 35 درجه در ساخت آن ها استفاده می گردد. این نمونه دستگاه فضای کم تری اشغال می نماید. تعداد پله های افقی در ایستگاه های بالا و پایین 2 عدد بوده و قطر قرقره ها در دو طرف پله 75 میلی متر می باشد.
پله برقی های نیمه تجاری (heavy duty escalators)
از این دستگاه در مکان هایی هم چون پل های عابر پیاده، قسمت های غیر اصلی ایستگاه مترو و به طور کلی در مکان های خارج از ساختمان که از پوشش کامل برخوردارند استفاده می گردد. از آن جایی که این گونه پله برقی ها در کلیه ساعات شبانه روز استفاده می گردد به ارتفاع توجه نشده و زاویه 30 یا 35 درجه می تواند انتخاب مناسبی باشد.
تعداد پله ها در ایستگاه های بالا و پایین، 3 عدد بوده و قطر قرقره ها در دو طرف پله 75 یا 90 میلی متر می باشد. درجه حفاظت موتور IP54 می باشد و دلیل آن امکان ورود آب به داخل سازه از طریق کفش خیس می باشد. پوشش این پله ها باید ضد زنگ باشد.
پله برقی های غیر تجاری (extra heavy duty escalator)
استفاده از این دستگاه در مکان هایی که در طول شبانه روز عبور و مرور افراد در آن زیاد است، صورت می گیرد. برای مثال ایستگاه های قطار و پایانه های مسافربری نمونه ای از این مکان ها می باشد. این نوع پله ها سنگین ترین و گران ترین انواع پله های برقی هستند. زاویه آن ها 30 درجه بوده و تعداد پله های افقی در بالا و پایین 3 عدد می باشد. درجه حفاظت موتور در این دستگاه IP54 بوده و کلیه قطعات دارای رنگ ضد زنگ می باشند.
ویژگی های پله برقی
این دستگاه دارای ویژگی و مزایای منحصر بفرد می باشد. از جمله مزایای آن می توان به ظرفیت بالا و عدم انتظار برای جا به جایی در مقایسه با نمونه های مشابه مانند آسانسور اشاره نمود.
پله برقی معمولا در دو زاویه 30 و 35 درجه طراحی می شوند که در مکان های مسطح به 0 تا 12 درجه هم می رسد که به آن رمپ یا پیاده رو متحرک گفته می گردد.
اجزاء پله برقی
در ساخت پله برقی از قطعات مختلفی استفاده می گردد که در ادامه به معرفی هریک می پردازیم:
سکو
سکو در پله برقی در دو قسمت بالا و پایین قرار گرفته است و از آن برای قرار دادن قسمت های منحنی به همراه موتور، گیربکس و پله ها استفاده می گردد. در سکوی بالا گیربکس و سایر تجهیزات اصلی و در سکوی پایین، چرخ ها و تجهیزاتی که به منظور بازگشت پله به مبدا تعبیه شده اند، قرار دارند.
در ساختار این سکوها از سینی شانه ای به منظور سوار و پیاده کردن مسافران نیز استفاده شده است. در زیر این سینی ها قطعات و تجهیزات مرتبط قرار داده شده است. از این رو قابلیت جا به جایی دارند تا دسترسی به تجهیزات در آن ها آسان باشد.
صفحه شانه ای
صفحه شانه ای به قسمتی گفته می گردد که در بین سکو و پله های متحرک قرار دارند. وظیفه این صفحه در این دستگاه، پر نمودن فاصله ما بین قسمت تابت سکو و پله ها بوده و اجازه نمی دهد اشیا در این شکاف گیر نمایند.
گیربکس
گیربکس هایی که در ساختار پله برقی به کار می فرایند، عموما در سه دسته قرار دارند:
- چرخ دنده ساده
این چرخ دنده از طریق زنجیر، محورهای دستگیره و پله را به حرکت در می آورد.
- چرخ و پیچ حلزون
این گیربکس نمونه ای از پرمصرف ترین نمونه ها در ساخت پله برقی می باشد که در آن حرکت دستگاه توسط زنجیر به محورهای دستگیره و پله انتقال می یابد.
- چرخ دنده خورشیدی یا سیاره ای
این مدل دارای راندمان بالایی بوده و در آن انتقال حرکت به محور زنجیر و محور دستگیره توسط چرخ دنده انجام می گردد. این ویژگی سبب می گردد سرعت خطی حرکت دستگیره و پله برابر باشد.
سیستم ترمز
سیستم ترمز در پله برقی متفاوت می باشد. در بیش تر موارد سازندگان از ترمزهای زبانه ای در ساختار این دستگاه استفاده می نمایند. ترمزهای مغناطیس دائم مدار بسته از دیگر انواع ترمزها می باشند که می توان از آن ها نیز استفاده کرد.
پله
پله ها عموما دارای عرض 800 و 1000 میلی متر می باشند. این در حالی است که در رمپ ها عرض صفحه به 1400 میلی متر نیز می رسد. متریال به کار رفته در ساخت این قسمت آلومینیوم است. سازندگان در بیش تر موارد از پله های یکپارچه استفاده می نمایند که عملکرد مطلوب تری نسبت به پله های چند تکه دارند. آن چه که در این قسمت حائز اهمیت می باشد، جنس و نحوه اتصال محوری است که پله را به قرقره متصل نمایند.
موتور
موتوری که در ساختار این دستگاه به کار می رود، مانند موتورهای آسانسور سه فاز-متناوب می باشد. از ویژگی های این موتورها می توان به 4 قطب و تک سرعته بودن آن ها اشاره نمود. در بعضی موارد سازندگان از موتورهای 6 قطب نیز استفاده می نمایند. در بیش تر موارد، این قسمت در بالای پله برقی قرار می گیرد.
زنجیر پله
یکی از مهم ترین قطعات در پله برقی، زنجیر پله می باشد که جنس آن از فولاد می باشد. مهم ترین نکته که در خصوص زنجیر چرخ که باید آن توجه گردد، نحوه روغن کاری آن می باشد. روغن کاری این قسمت معمولا به صورت دستی یا اتوماتیک انجام می گردد که انجام این کار به صورت اتوماتیک بیش تر توصیه می گردد. امروزه نمونه ای جدید از این المان به بازار وارد شده که احتیاج به هیچ گونه روغن کاری ندارد.
محرک دستگیره
آن چه که باعث به حرکت در آمدن دستگیره می گردد، چرخ نسبتا عظیمی است که به صورت اصطکاکی در حرکت بوده و حرکت خود را از طریق زنجیر یا چرخ دنده از محورهای اصلی گیربکس می گیرد. از ویژگی های مهم این دستگیره ها قطر چرخ، لاستیک و دندانه های روی آن و غلطک هایی می باشد که فشار لازم را برای دستگیره اعمال می نمایند.
لامپ معین حدود پله برقی
این لامپ، لامپی سبز رنگ فلورسنتی می باشد که در زیر قسمت بالایی و پایینی هر قدم گاه در دستگاه نصب شده است. این نور از دندانه های پله ها بیرون رفته تا به افراد برای تشخیص قسمت افقی پله برقی و ورودی و خروجی روی هر پله یاری کند.
رشته پله دوار توکار
این رشته درون مکانی خاص در پله برقی طراحی شده و به چرخاندن رشته پله ها یاری می نماید. وجود این قسمت می تواند باعث کاهش آلودگی صوتی دستگاه در حین انجام کار شده و باعث ایجاد عملکردی نرم گردد.
روغن کار اتوماتیک پله برقی
روغن کار اتوماتیک پله برقی سیستم برنامه ریزی شده ای است که به طور اتوماتیک روغن کاری سیستم را بر عهده دارد و به جا به جایی خوب پله ها یاری می نماید. این کار احتیاج به سرویس و تعمیرات را در فواصل نزدیک به هم کاهش داده و باعث بالا رفتن طول عمر دستگاه می گردد.
نمایشگر خطا
وجود این صفحه یاری می نماید تا در صورت بروز هرگونه خطا، کد نقص بر روی آن نمایش داده گردد. وجود این صفحه میزان و مکانی که اشکال فنی در آن ایجاد شده است را در کوتاه ترین زمان نشان می دهد.
نمایشگر جهت حرکت پله برقی
این نمایشگر جهت حرکت دستگاه را نشان می دهد و در محل ورود و خروج پله برقی بر روی دستگیره نصب شده است.
روش های مختلف چیدمان پله برقی
چیدمان در چند طبقه به روش تکی
از این چیدمان برای جا به جایی افراد در بین سه سطح متفاوت و برای مکان هایی که جهت حرکت افراد به یک سمت است، استفاده می گردد.
چیدمان در چند طبقه به روش ضربدری
این نوع چیدمان امکان حرکت افراد بین طبقات را سریع تر می نماید و برای مراکز تجاری عظیم مناسب می باشد. این نوع چیدمان معمول ترین روش ها می باشد و از تراکم افراد در پاگرد پله ها جلوگیری می نماید.
چیدمان در چند طبقه به روش موازی
از این چیدمان در ساختمان هایی که طول زیادی دارند، استفاده می گردد و سریع ترین زمان ممکن برای رسیدن افراد به طبقات بالاتر را امکان پذیر می نماید.
نحوه نصب پله برقی
نصب پله برقی ها باید بر روی تیرهای اصلی سازه اجرا گردد. نصب این دستگاه باید به گونه ای باشد که تنها با نیروی وزن و بدون استفاده از جوشکاری یا پرچ بر جای خود قرار گیرد. در نمونه هایی که ارتفاع بالای 6 متر دارند، یک پایه میانی نیز در نظر گرفته می گردد.
سرویس و نگهداری پله برقی
پله برقی نیز مانند سایر دستگاه ها احتیاج به تعمیر، نگهداری و سرویس دارد و در صورت سهل انگاری در این موضوع خساراتی به دستگاه وارد می گردد. کلیه قطعات به کار رفته در ساخت پله برقی دارای طول عمر مفیدی هستند و در صورت عدم رسیدگی مناسب به آن ها آسیب دیده و می تواند هزینه های سنگین تری را متحمل گردد. بنابراین نه تنها از نظر مالی بلکه از نظر اجرایی نیز توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد.
منبع: ساختمانچی