یارانه هایی دور از عدالت و هدفمندی ، فقیر و غنی هر دو یارانه بگیرند، اما این کجا و آن کجا؟!
به گزارش وبلاگ شماره 3443، کارشناسان مالی می گویند: دولت باید یک بار برای همواره موضوع یارانه و پرداخت آن به طبقه محروم و نیازمند را به صورت ریشه ای حل نماید. هیچ کجای جهان به همه گروه های جامعه یارانه پرداخت نمی گردد بلکه ...
گروه مالی وبلاگ شماره 3443 هدفمندی یارانه هر چند با عنوان حمایت از فراوری و افزایش عدالت اجتماعی دنبال شد، اما در گیر و دار سیاسی کاری هایی که به دنبال جلب نظر و راضی نگاه داشتن همه اقشار جامعه بود همچنان در همان راستا غلطی دنبال شد که از ابتدا در پیش گرفته شد. با آنکه بار ها و بار ها کارشناسان مالی خواهان حذف یارانه ثروتمندان جامعه شدند، اما در کمال تعجب چنین موضوعی تا کنون محقق نشده است. یارانه 45500 تومانی بعد از تورم 40 درصدی به جای خود باقی است ودولت نگران اقشار پر درآمدی است که این بار از یارانه معیشتی جا مانده اند! لذا دولت به دنبال تلفیق یارانه انرژی و یارانه معیشتی وپرداخت آن به همه مردم بود که در کمیسیون تلفیق مجلس رد شد. اساتید و کارشناسان مالی در تبادل نظر با خبرنگار مالی وبلاگ شماره 3443 چرایی محقق نشدن اهداف یاد شده را آنالیز کردند که در ادامه نقدیم می شود.
یارانه ابزار سیاسی شده نه یاری مالی
دکتر حسن حیدری؛ اقتصاد دان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس نظام صحیح پرداخت یارانه در سطح جهانی را اینگونه شرح داد: نظام پرداخت یارانه در تمام جهان متفاوت از نظام پرداخت یارانه درایران است چرا که یارانه مجموعه ای از حمایت های تامین اجتماعی به شمار می رود که لزوما محدود به حمایت های درمانی نیست بلکه حمایت های دیگری را شامل می شود که افراد وخانواده های آسیب پذیر را در وجوه مختلف مورد پشتیبانی قرارمی دهد. از برنامه چهارم توسعه به بعد تا کنون سیستم حمایتی قابل قبولی با راه اندازی سامانه جامعی در تشخیص احتیاجمندان از ثروتمندان و طبقه متوسط و نیمه برخوردار جامعه ارائه نشده است. درآمد های نفتی دولت ها و برخورداری آن ها از دلار های نفتی مانع دریافت صحیح مالیات از اقشار ثروتمند جامعه شده لذا موضوع مالیات و حتی یارانه نیز به امری سیاسی برای پیشبرد اهداف دولت ها تبدیل شده نه مساله علمی کاملا مالی.
یارانه مسئله ای از مردم حل نمی نماید
وی دراین باره گفت: یارانه 45 هزار و 500 تومانی از سال 89 تا کنون تغییری نداشته در حالی که تورم چند برابر شده و یارانه معیشتی که بعد از اعتراضات بنزینی دولت مجبور به پرداخت آن به بعضی از خانوار ها شد به خودی خود مبلغ قابل توجهی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه نیست، حتی اقشار متوسط جامعه نیز اگر درگیر مباحثی، چون درمان سرطان شوند، هزینه های بالای درمان آن ها را چند پله به سمت فقر نزول می دهد لذا حمایت های یارانه ای دولت چه در شکل یارانه انرژی چه در شکل یارانه معیشتی مسئله ای از مسائل طبقه ضعیف جامعه حل نمی نماید.
عدالت اجتماعی زیر تیغ هدفمندی یارانه ها
استاد اقتصاد ادامه داد: اقدامات مقطعی دولت ها در تلفیق یارانه ها و اعطای یارانه به همه مردم و گروه های برخوردار جامعه سیاسی کاری است، فقدان سامانه های شناسایی احتیاجمندان و درآمد طبقات برخوردار جامعه که از کیفیت و کارآمدی قابل قبولی برخوردار باشد موضوع مهمی است که دولت ها هرگز برای آن چاره اندیشی نکرده اند. سیاست های دولت بین فقیر و غنی تفاوتی در دریافت یارانه نگذاشته است، یارانه در بخش درمان و سایر بخش های اجتماعی بین همه اقشار جامعه غنی و فقیر یکسان توزیع شده، موضوعی که متاسفانه با عدالت اجتماعی منافات دارد چرا که گروه های ثروتمند و پر درآمد به طور طبیعی از یارانه های پنهان مضاعف تری به مراتب فقرا استفاده می نمایند.
سیستم جامع شناسایی احتیاجمندان راه حل حل مسائل یارانه ای است
دکتر حسن حیدری در سرانجام گفت: تا زمانی که بانک اطلاعات جامعی راه اندازی نشود و اطلاعات مشمولین یارانه و طبقات برخوردار در آن ثبت نشود عدالت اجتماعی درموضوع پرداخت یارانه رعایت نمی شود و قشر ضعیف و فقیر جامعه در تنگنا های بی عدالتی قرار دارند و دولت نیز به دلیل سیاسی کاری و محافظه کاری از اقشار پر درآمد حمایت می نماید. راه اندازی سیستم جامع شناسایی احتیاجمندان با نظارت قانونمند نمایندگان مجلس شورای اسلامی یاری شایان توجهی در سازمان یافتگی اعطای یارانه و تمام شدن مباحث وقت گیر یارانه ای است که بار ها وبار ها در مجلس مطرح شده و ساختار مطلوبی برای پرداخت آن در نظر گرفته نشده است.
هدف پرداخت یارانه افزایش قدرت خانوار است
دکتر خسرو پیرایی اقتصاد دان و استاد دانشگاه هم به ما گفت: دولت ها با پرداخت یارانه به فقرا کوشش می نمایند تا قدرت خرید افراد و خانوار های کم درآمد را افزایش دهند. خانواده ها یا افرادی که به دلایل مختلفی، چون معلولیت یا عدم توانایی در انجام کار یا نیافتن کار مناسب از درآمد کم یا فاقد درآمد هستند با دریافت یارانه قادر به تامین احتیاجات اولیه و در حد متعارف می شوند، بخصوص در کشوری، چون ایران که فرایند تورمی همواره رو به رشد بوده و تورم بخش جدایی ناپذیری از اقتصاد شده حمایت های یارانه ای از اقشار کم درآمد و آسیب پذیر بسیار لازم است.
یارانه جوابگوی یک هفته زندگی احتیاجمندان نیست
وی در ادامه گفت: یارانه باید به خانواده های تحت پوشش بهزیستی وکمیته امداد که آسیب پذیری آن ها ثابت شده اختصاص بیابد، یارانه انرژی ویارانه معیشتی در صورت تلفیق احتیاج های هفتگی افراد را نیز تامین نمی نماید چه برسد به احتیاج های ماهیانه یک خانواده، هر چند نهادهایی، چون کمیته امداد و بهزیستی نیز حمایت هایی دارند، اما فرایند رو به رشد تورم باعث کمرنگ شدن اثراین حمایت ها شده است.
هدف اصلی پرداخت یارانه افزایش رفاه اجتماعی است
استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: هدفمندی یارانه ها باید اثر مستقیمی در افزایش رفاه اجتماعی داشته باشد، هدفمندی یارانه به معنای تلفیق دو یارانه و کم شدن مبلغ آن در تورم 40 درصدی نیست تا دولت همه اقشار و گروه های جامعه را راضی نگاه دارد بلکه مهمترین هدف هدفمندی یارانه ها ایجاد رفاه اجتماعی بر پایه عدالت اجتماعی است که متاسفانه در فرایندی که دولت آن را دنبال می نماید چنین هدفی نهادینه نشده و حمایت های لازم از طبقه ضعیف جامعه به عمل نمی آید.
سبد کالا تامین نماینده بخشی از احتیاج های احتیاجمندان است
خسرو پیرایی اقتصاد دان ادامه داد: دولت می تواند علاوه بر پرداخت یارانه نقدی به خانوار های کم درآمد با درنظر دریافت سبد های کالایی بخشی از احتیاج های اصلی و ضروری خانواده ها را تامین کند. اعطای سبد کالایی از جهت کاهش گردش نقدینگی و کاهش تورم راه حل مطلوبی است که اجرای آن بخشی از احتیاج های خانوار را پوشش می دهد. دولت آقای روحانی یا دولت بعدی در مساله پرداخت یارانه باید با خود به نتیجه برسد که آیا هدف هدفمندی یارانه ها را رعایت می نمایند و یا یارانه را در دور باطلی از رفتار های سیاسی قرار می دهند که با هدف واقعی پرداخت یارانه فاصله معنا داری دارد.
حل ریشه ای موضوع یارانه یک ضرورت است
وی اضافه نمود: موضوع پرداخت یارانه به اقشارخاص و آسیب پذیر باید به صورت ریشه ای ویک بار برای همواره حل شود. عدم تصویب تلفیق یارانه انرژی با یارانه حمایتی قدم خوبی است، اما کافی نیست بلکه با پرداخت مالیات باید از سایر طبقات احتیاجمند جامعه نیز حمایت به عمل آورند.
فراوری از یارانه محروم مانده است
خسرو پیرایی در سرانجام با تاکید بر پرداخت یارانه ثروتمندان به فراوری توضیح داد: مهمترین بخش درآمد هدفمندی یارانه ها قرار بود به افزایش چرخه فراوری اختصاص داده شود که در عمل چنین موضوع مهمی محقق نشد، لذا انتظار می رود یارانه ثروتمندان به فراوری و ایجاد اشتغال اختصاص داده شود تا درکنار گردش چرخ فراوری و دریافت مالیات از فعالیت های کاذب و غیر مولد، با تقویت اشتغال رفاه اجتماعی افزایش بیابد و بخشی از مسائل مالی جامعه با فراوری و اشتغال زایی برطرف شود.
منبع: خبرگزاری دانشجو