سرمایه گذاری در صنعت حمل ونقل استارتاپی
به گزارش وبلاگ شماره 3443، در صفحه سرمایه گذاری این شماره از هفته نامه شنبه، قصد داریم از فضای کرونایی حال حاضر قدری فاصله بگیریم و به جای داد سخن دادن از آسیب هایی که بر فرایند سرمایه گذاری اکوسیستم استارتاپی جهان در پی شیوع این ویروس وارد شده است، از روزگار نه چندان دوری صحبت کنیم که قطار سرمایه گذاری اکوسیستم استارتاپی با سرعت در حال پیشروی بود و اتفاقا حوزه ای را نیز برای بررسی انتخاب کرده ایم که در معرض آسیب های جدی از این اپیدمی است. فرایند سرمایه گذاری روی استارتاپ های فعال در حوزه حمل ونقل، مانند تاکسی های اینترنتی و اتومبیل های خودران، خیزش قابل توجهی را نشان می دهد که البته با شیوع کرونا تا حدی متوقف شده است، اما انتظار می رود این فرایند افزایشی در سال های پساکرونا همچنان به رشد خود ادامه دهد.
آیا بازار گرم سرمایه گذاری حمل ونقل مدرن از رونق افتاد؟
همه گیری ویروس کرونا طی ماه های اخیر بسکمک از کسب وکارها را با چالش روبرو کرده است. در این میان، خصوصا کسب وکارهای فعال در حوزه حمل ونقل و گردشگری و عموما مشاغلی که نیاز به تجمع و جابه جایی مردم داشتند، با مسائل جدی روبرو شده اند؛ اما نباید فراموش کنیم که تا قبل از حضور این ویروس در جوامع، استارتاپ هایی که در زمینه های فوق فعالیت می کردند با سرعت زیادی در حال پیشروی بودند. ضمن اینکه باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که این بیماری دیر یا زود از میان ما رخت بر خواهد بست و شرایط استارتاپ های آسیب دیده ای که مقاومت کرده و باقی مانده اند، به شرایط سابق شان و یا حتی بهتر از آن دوران برخواهند گشت.
صنعت حمل ونقل و استارتاپ های فعال در این حوزه، در پی شیوع ویروس کرونا در کنار کسب وکارهایی که در سایر حوزه ها مانند تجارت الکترونیک فعالیت می کردند، چالش های بیشتری را تجربه کرده اند که بر کسی پوشیده نیست. در اینجا می خواهیم به یک سال قبل بازگردیم و این نکته را به فعالان استارتاپی گوشزد کنیم که کسب وکارهایی از این دست، تا همین یک سال پیش، رونق زیادی داشته و توجه سرمایه گذاران را به سوی خود جلب کرده بودند.
جالب است بدانید میزان سرمایه گذاری اکوسیستم استارتاپی فعال در حوزه حمل ونقل جهان، طی سال های 2018 و 2019 معادل 120 میلیارد دلار بوده که اگر بحران کرونا در میان نبود، این فرایند با سرعت بیشتری در سال جاری نیز به رشد خود ادامه می داد. سابقه جذب سرمایه استارتاپ های صنعت حمل ونقل، نشان می دهد که این صنعت پس از ویروس کرونا و برچیدن فرایند فاصله گذاری اجتماعی، فرایند جذب سرمایه خود را با شدت بیشتری ادامه خواهد داد و فعالان این حوزه نباید از شرایط کنونی ناامید شوند، بلکه باید بقای استارتاپ خود را به عنوان هدف اصلی قرار داده و با کم کردن هزینه ها، این دوران سخت را سپری کنند.
نوآوری های مدرن در صنعت حمل ونقل
صنعت حمل ونقل طی سال های اخیر تحولات جدی را پشت سر گذاشته است. همگام شدن با فناوری، رویکردهای جدیدی را در این سیستم رقم زده است، به طوری که تعریف حمل ونقل جاده ای از ماشین ها و اتوبوس هایی که با سوخت فسیلی در جاده ها حضور دارند، بسیار گسترده تر شده است. فناوری چهره جدیدی از این صنعت رقم زده است، اتومبیل های خودران، ماشین های برقی و وسایل نقلیه هوشمند، اکوسیستم نوظهوری را ایجاد کرده اند که بازار داغی برای ایده های جدید و مبتنی بر فناوری اکوسیستم استارتاپی به شمار می رود. به همین دلیل نیز بازیکنان فناوری و سرمایه گذاران خطرپذیر به سمت این اکوسیستم توجه نشان داده و سرمایه های قابل توجهی را تزریق کرده اند. البته همانطور که پیش تر ذکر شد، این رویکرد تا سال 2019 و قبل از شیوع ویروس کرونا بوده است.
افزایش 7 برابری سرمایه گذاری تا سال 2018
فرایند رو به افزایش سرمایه گذاری روی استارتاپ های صنعت حمل ونقل در سال های اخیر به روایت آمار و ارقام بهتر نمود می یابد. سرمایه گذاران از سال 2010 تا سال 2019 مبلغی معادل 220 میلیارد دلار را در بیش از 1100 شرکت فعال در 10 زیرشاخه فناوری تزریق کرده اند که از این مبلغ، 100 میلیارد دلار را تا سال 2016 سرمایه گذاری کرده و مابقی را در سال های باقیمانده تا سال 2019 تزریق کرده بودند. عمده ترین زیرشاخه های فناورانه صنعت حمل ونقل که بیشترین میزان سرمایه گذاری را به خود اختصاص داده بودند، شامل وسایل نقلیه اتوماتیک و سنسورها و سیستم های کمک راننده پیشرفته، نرم افزارهای نقشه و مسیریاب، پشتیبانی و امنیت سایبری، وسایل نقلیه الکتریکی و شارژی ، ترافیک هوشمند و … می شود.
برای درک میزان رشد سرمایه گذاری روی استارتاپ های حوزه حمل ونقل، هیچ معکمک بهتر از مقایسه نیست. تا پیش از کرونا، فرایند سرمایه گذاری روی این کسب وکارها رشد قابل توجهی یافته بود، به طوری کلی هزینه سرمایه گذاری در تمام اکوسیستم های فناورانه جهان از فاصله سال های 2013-2010 تا 2018-2014 یک افزایش 7 برابری را نشان می دهد که اگر بحران کرونا نبود، مطمئنا با همین سرعت به رشد خود ادامه می داد. از سوی دیگر، بیش از نیمی از سرمایه گذاری هایی که از طریق سرمایه گذار های بزرگ انجام می شود، ارزش معاملاتی آنها بیش از یک میلیارد دلار بوده و عموما شامل اکتساب یک شرکت یا ادغام آن می شوند.
e-hailing؛ پیشتاز در سرمایه گذاری حمل ونقل
فرایند سرمایه گذاری جهانی خصوصا در زمینه سفارش آنلاین تاکسی (e-hailing) شتاب بیشتری داشته است که این رویکرد نشان می دهد سرمایه گذارانی که در سال های اخیر به سمت چنین کسب وکارهایی رفته اند، انتظار بازگشت بالای سرمایه خود را دارند. البته حضور تاکسی های خودران که تقریبا در بسکمک از نقاط جهان شناخته شده هستند، فرایند سرمایه گذاری در صنعت حمل ونقل را تا حدی تغییر داده است و انتظار می رود در کنار افزایش سرمایه گذاری روی سرویس های آنلاین حمل ونقل، به این نیروهای تازه وارد ناوگان حمل ونقل مدرن نیز توجه شده و وجوه سرمایه گذاری به سمت آنها نیز حرکت کند.
حمل ونقل خودران؛ گزینه محتمل سرمایه گذاریفناوری رانندگی خودمختار را می توان آخرین مرحله پیشرفت فعلی فناوری تاکسی های اینترنتی قلمداد کرد، اگرچه قطار فناوری به سرعت در حال حرکت است و شاید در سال های بعد شاهد سیستم های هوشمندتری نیز باشیم. به هرحال تاکسی های خودران نیز در بازار حمل ونقل جهان وارد شده اند و چه بسا که شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا، اهمیت آنها را بیشتر کند.
تا سال گذشته اینطور تلقی می شد که تاکسی های هوشمند خودمختار می توانند نظر سرمایه گذاران را به عنوان یک راه چاره بالقوه سودده جلب کنند؛ اما در حال حاضر، این تاکسی های خودراننده یک گزینه جذاب برای سرمایه گذاران محسوب می شوند. مردمی که با رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله اجتماعی، سعی در مقابله با ویروس کرونا دارند، مطمئنا خودروی بدون راننده را نسبت به همتایان قدیمی تر آن ترجیح خواهند داد. سرمایه گذاران در کنار سیستم های سفارش آنلاین تاکسی در اکوسیستم استارتاپی جهان، گزینه جدیدی نیز پیش روی خود دارند که انتظار می رود توجه بیشتری به آن داشته و سرمایه هایی را به سمت بازار هوشمند حمل ونقل خودران نیز تزریق کند.
دو مثال موردی از فرایند افزایش سرمایه گذاری صنعت حمل ونقل
به منظور نشان دادن فرایند رو به رشد سرمایه گذاری روی کسب وکارهای مبتنی بر فناوری حوزه حمل ونقل، خالی از لطف نیست اگر نگاهی به فرایند رشد شرکت کروز در سال 2018 داشته باشیم. این کمپانی با خودروهای خودران و مستقل خود شناخته می شود و شرکت مادر جنرال موتورز سهامدار اصلی آن است. ارزش کروز در سال2018 بعد از اضافه شدن سرمایه و بودجه ای که به آن تزریق شده بود، معادل 14.6 میلیارد دلار بر آورد شد که این میزان به خوبی فرایند رو به رشد سرمایه گذاری در سیستم حمل ونقل فناورانه را منعکس می کند.
همچنین جالب است بدانید که مبلغ مذکور، تقریبا یک سوم ارزیابی کلی جنرال موتورز در بازارهای جهانی بوده است؛ یعنی یک استارتاپ مبتنی بر فناوری در کمپانی جنرال موتورز، توانست نظر بازارهای سرمایه را تا حدی جلب کند که یک سوم ارزش کلی چنین کمپانی بزرگی را رقم بزند. سرویس تاکسی آنلاین فعال در جنوب شرقی آسیا نیز از دیگر کسب وکارهای نوآور صنعت حمل ونقل به شمار می رود که نظر سرمایه گذاران را در سال 2018 به سوی خود جلب کرده و میزان سرمایه قابل توجهی را به دست آورده بود. تویوتا و سافت بانک به ترتیب با تزریق یک میلیارد دلار و 500 میلیون دلار بودجه، از سرمایه گذاران اصلی این استارتاپ بودند. ارزش این استارتاپ در سال2019 معادل 10 میلیارد دلار قلمداد شده بود که چنین ارزشی نشان دهنده بازار رو به رشد سرمایه گذاری در صنعت حمل ونقل مدرن به شمار می رود.
ایالات متحده آمریکا و چین؛ در رأس سرمایه گذاری صنعت حمل ونقل
اگر بخواهیم پراکندگی جغرافیایی سرمایه گذاری روی صنعت حمل ونقل فناورانه را بررسی کنیم، باید از سردمداران اکوسیستم استارتاپی جهان، یعنی ایالات متحده آمریکا و چین، پیش از سایر نقاط جهان نام ببریم. از سال 2010 تا 2019 بیش از یک سوم کل سرمایه گذاری در زمینه استارتاپ های فعال در حوزه حمل ونقل به شرکت های ایالات متحده آمریکا با 84.5 میلیارد دلار اختصاص داشت و به دنبال آن چین با 50.6 میلیارد دلار در جایگاه بعدی واقع شده است. انگلستان با 34.1 میلیارد دلار در جایگاه سوم سرمایه گذاری در این حوزه قرار داشته و اتحادیه اروپا نیز با سرمایه گذاری 10.7 میلیارد دلاری در مقام بعد ایستاده است. همچنین تعداد کل کمپانی های که در فاصله سال های مذکور در اکوسیستم استارتاپی حوزه حمل ونقل فعال بودند نیز شامل موارد زیر می شود: ایالات متحده آمریکا: 471؛ چین: 154؛ انگلیس: 51 و اتحادیه اروپا: 227.
منبع: مجله شنبه