موردِ عجیب بوتان در مقابله با ویروس کرونا
به گزارش وبلاگ شماره 3443، مدلاین درکسلر* نویسنده و تحلیلگر حوزه بهداشت و درمان در نشریه آتلانتیک، در گزارشی به موفقیت قابل توجه دولت بوتان در مقابله با ویروس کرونا و کشته شدن تنها یک نفر در این کشور بر اثر ابتلا به ویروس کرونا پرداخته است. وی این مساله را حاوی درس های مهمی برای نظام های بهداشت و سلامت مطرح جهان (مخصوصا آمریکا)، ارزیابی نموده است.
درکسلر در این رابطه می نویسد: در روز هفتم ژانویه امسال میلادی، یک مرد 34 ساله که پیشتر از مسائل کلیوی و کبدی رنج می برد، به دلیل ابتلا به ویروس کرونا، در بیمارستانی در شهر تیمفو پایتخت بوتان، جان خود را از دست داد. این مورد، تنها نمونه از مرگ و میر ناشی از ابتلا به ویروس کرونا در بوتان بوده است. واقعا عجیب است: کشوری نظیر بوتان تا به امروز تنها یک مورد از مرگ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا را تجربه نموده است.
چطور یکچنین چیزی ممکن است؟ در بیش از یک سال گذشته که ویروس کرونا در دنیا شیوع پیدا نموده است، نظام های بهداشت و سلامت در اقصی نقاط دنیا با فشار های سنگین و سختی رو به رو بوده و حتی بعضی از نظام های بهداشت و سلامت و اقتصاد های دنیا، به سمت فروپاشی حرکت نموده اند. چطور می گردد که یک کشور ذره ای نظیر بوتان که فقیر و ضعیف است، می تواند یکچنین شاهکاری را رقم بزند؟ از طرفی، باید به طرح این پرسش پرداخت که این تجربه پیروز، چه درس هایی برای کشور ما (کشورِ نویسنده گزارشِ حاضر) ایالات متحده آمریکا به دنبال دارد؟
به گزارش وبلاگ شماره 3443، ایالات متحده جدای از بوتان، با کشور های دیگری نظیر ویتنام، روآندا، و سنگال نیز رو به رو است که تمامی آن ها کمتر از 1000 کشته بر اثر ابتلا به ویروس کرونا را به ثبت رسانده اند. کشور های مذکور جلوه هایی از رهبری متمرکز، با درآمد ها و منابع و امکانات معین و همچنین ایجاد درک مشترک را در جوامع خود به نمایش گذاشته اند (جهت مقابله با ویروس کرونا) که کشور های قدرتمندی نظیر آمریکا، تقریبا در تمامی این موراد، با بحران رو به رو هستند.
ایالات متحده آمریکا یکی از پیشرفته ترین نظام های بهداشت و سلامت دنیا با امکانات و زیرساخت های فوق العاده را در اختیار دارد. با این حال، بسیاری از ناظران و متخصصان بخش بهداشت و سلامت تاکید دارند که آمریکا عمیقا به بحث پیشگیری بی اعتنا است و این مساله، فشار زیادی را بر زیرساخت های پزشکی آن وارد می نماید.
در این راستا، بسیاری از افکار عمومی بر این باورند که مساله بحران شیوع ویروس کرونا در آمریکا، مرتبط با مساله انکار علم و دانش است. از سویی، ایجاد وحدت کردن در جامعه آمریکا در مقابله با بحران شیوع ویروس کرونا نیز یکی از چالش های اساسی واشنگتن بوده است. همین مساله یِ نبود اقتدار مرکزی و درک مشترک جهت مقابله با ویروس کرونا، بیشترین ضربات را به آمریکا وارد نموده و تلفات سنگینی را به آن وارد نموده است.
من (نویسنده مقاله) بار ها و بار ها تاکید نموده ام که ملت بوتان به عنوان ملتی که هیچگاه مستعمره نشده است، توانایی و قدرت فراوانی در تحمل سختی ها و انجام فداکاری دارند. در واقع، تاب آوری بالا، یکی از مهمترین مولفه های هویت ملی بوتان است.
در ابتدای شیوع دنیای ویروس کرونا، بسیاری بر این باور بودند که بوتان یک هدفِ قابل توجه برای بحران شیوع کرونا خواهد بود. این کشور برای جمعیت حدودا 760 هزار نفری خود، تنها 337 پزشک داشت که این میزان به مراتب کمتر از میزان سرانه تعداد پزشکی است که سازمان بهداشت دنیای به نسبت میزان جمعیت هر کشور، معین نموده است. بوتان تنها سه هزار کارمند در بخش بهداشت و سلامت دارد و زیرساخت های بهداشت و سلامت آن نیز عمیقا ضعیف بوده و هستند. از طرفی، بوتان با چین و هند به عنوان دو کشوری که تلفات بالایی در بحث شیوع ویروس کرونا را تجربه نموده اند، هم مرز است که به نحو قابل توجهی نیز، از آن ها در بحث پاندمی کرونا، اثر نپذیرفته است.
از همان ابتدایی ترین لحظات شیوع ویروس کرونا، دولت بوتان اقدامات محدودکننده قابل توجهی را به اجرا درآورد و کلیه فرایند ها و اقداماتش، با آخرین داده های علمی هماهنگ بودند.
در 31 دسامبر 2019، چین برای نخستین بار از شیوع ویروس کرونا در خاک خود به سازمان بهداشت دنیای گزارش داد. تا تاریخ 11 ژانویه 2020، دولت بوتان طرح موسوم به آمادگی و واکنش ملی خود به ویروس کرونا را تدوین کرد. در این راستا، انجام اقدامات نظارتی و برقراری محدودیت های مرتبط با ویروس کرونا در مکان های مختلف، مخصوصا در فرودگاه های بوتان، برقرار شدند.
تا اواسط روز ششم مارس 2020، بوتان نخستین مورد از ابتلا به ویروس کرونا در این کشور را تایید کرد: فرد مذکور یک جهانگرد 76 ساله آمریکایی بود. در حدودا شش ساعت و 18 دقیقه بعد، بیش از 300 مورد تماس احتمالی جهانگرد مبتلا به کرونا در بوتان، با افراد و مکان های مختلف ردیابی شده و اقدامات تقابلی با شیوع احتمالی ویروس کرونا عملیاتی شدند. انتظار می رفت که جهانگرد آمریکایی برای برخوردار شدن از امکانات پزشکی بهتر، به آمریکا برده گردد با این حال با مراقبت های پزشکی مناسب در بوتان، از ابتلا به کرونا رهایی یافت. پزشکان آمریکایی به فرد مذکور گفته اند که این پزشکان بوتانی بوده اند که جان او را نجات داده اند.
در ماه مارس سال 2020، دولت بوتان پروتکل های بهداشتی و اصول مرتبط با مقابله با ویروس کرونا را به نحو گسترده ای برای جامعه بوتان منتشر نموده و به روزرسانی می نمود. دولت بوتان ورود جهانگرد ها به این کشور را ممنوع نمود، مدارس و مکان ها عمومی را تعطیل کرد، باشگاه های ورزشی و سالن ها فیلم و تئاتر را بَست، و ساعات کاری منعطف را برقرار کرد. دولت بوتان همچنین مقررات سخت گیرانه ای را در زمینه استفاده از ماسک، بهداشت دست، و فاصله اجتماعی نیز برقرار کرد. در 11 مارس سال 2020، سازمان بهداشت دنیای، شیوع ویروس کرونا را به عنواین یک پاندمی (همه گیری دنیای) معرفی کرد. در اندک زمانی پس از این اتفاق، دولت بوتان مقررات سخت گیرانه تری را جهت مقابله با ویروس کرونا به اجرا گذاشت. در کنار این موارد، بعضی امکانات مشاوره روانسناسی نیز توسط دولت بوتان برقرار شدند تا به مردم از حیث روانی در رابطه با بحرانِ جدید پیش آمده، مشاوره داده گردد. در شریطی که دولت ترامپ رویه غیرعلمی را در رابطه با شیوع ویروس کرونا در پیش گرفته بود، دولت بوتان با آخرین داده های علمی و بر اساس مقررات سخت گیرانه، به مقابله با آن رفت و عملا کارنامه موفیت آمیزی را نیز از خود برجا گذاشت.
شاید مهمترین درس هایی که بوتان در زمینه مقابله با شیوع ویروس کرونا از خود به جا گذاشت را بتوان در دو دسته اساسی قرار داد: اولا، مقام های ارشد بوتانی مخصوصا پادشاه این کشور، رویکرد محکم و سخت گیرانه ای را در قبال شیوع ویروس کرونا در پیش گرفتند و همین سخت گیری ها و تبعیت از آخرین اصول و داده های علمی، زمینه را برای پیروزیت دولت بوتان در مقابله با کرونا فراهم ساخت. در واقع، اراده بالا در بالاترین سطح قدرت سیاسی در بوتان، نقش مهمی در شکست اپیدمی ویروس کرونا در این کشور داشته است.
ثانیا، دولت بوتان سرمایه گذاری قابل توجهی را در امر پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا انجام داد. این دولت، انجام اقدامات فوری در حوزه بهداشت و سلامت را در دستورکار قرار داد و افزایش ظرفیت تست گیری و همچنین پیگیری فرایند شیوع ویروس کرونا در خاک این کشور را عمیقا دنبال نموده است. همین رویه دولت بوتان، پیروزیت های قابل توجهی را برای آن در مقابله با ویروس کرونا ایجاد نموده است.
*مدلاین درکسلر، وی روزنامه نگار، و تحلیلگر مسائل حوزه بهداشت و درمان در نشریه آتلانتیک است.
منبع: فرارو